มาเมืองกาญจน์ทีไร แดดเมืองกาญจน์ก็ยังคงร้อนระอุจนผิวแสบอยู่แทบทุกครั้ง วันนี้ได้อาศัยฝากชีวิตไว้บนท้ายรถกระบะวัยใกล้เกษียณเพื่อตระเวนดูพื้นที่รอบตำบลหนองขาว ซึ่งชุมชนขนาดใหญ่แห่งนี้กำลังอยู่ระหว่างการดำเนินงานจัดตั้งพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นบ้านหนองขาวเพื่ออนุรักษ์และฟื้นฟูวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นให้คงอยู่

หลังงานสงกรานต์ผ่านพ้น ชาวหนองขาวก็เริ่มเปรยๆ กันว่า อีกไม่กี่เดือนก็จะถึงเทศกาลงานเข้าพรรษา ปีนี้อยากให้จัดบวชนาคหมู่อีกครั้งเพราะไม่ได้เห็นมานานโข เมื่อทางวัดเห็นดีเห็นงามด้วยและรับอาสาเป็นหลัก ก็เริ่มเตรียมการด้วยการขึ้นป้ายรับสมัครผู้ที่ประสงค์จะมาอุปสมบทในปีนี้ กำหนดการที่ตั้งเตรียมไว้ก็คือ ปีนี้วัดหนองขาวจะจัดบวชนาคหมู่ในวันเสาร์ที่ ๘ กรกฎาคม

พอได้รับคำยืนยันจากศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร มูลนิธิประไพ วิริยะพันธุ์ และคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบังว่า จะเข้ามาร่วมกับชาวหนองขาวจัดสัมมนาเรื่อง “พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นบ้านหนองขาว” ในวันที่ ๒๖ มกราคม๒๕๔๓ การเตรียมงานฝ่ายต่างๆ ก็เริ่มขึ้น และดูจะเป็นที่สนุกสนานของชาวหนองขาวที่ได้มีส่วนร่วม เหมือนที่เคยร่วมแรงร่วมใจในงานสำคัญต่างๆอยู่เป็นนิจ

ชุมชนบ้านหนองขาวเป็นอีกชุมชนหนึ่งที่มีแนวคิดและความต้องการจัดตั้งพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นของตนเองมานานกว่า ๒ ปี ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมากลุ่มผู้นำชุมชนซึ่งประกอบด้วยพระ กำนัน คณะครู ประธานกลุ่มแม่บ้าน และชาวหนองขาวผู้สนใจในเรื่องดังกล่าวได้ร่วมพูดคุยและกำหนดแนวทาง รวมถึงการจัดกิจกรรมต่างๆ อย่างต่อเนื่อง เพื่อเอื้อให้พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นชุมชนบ้านหนองขาวเกิดขึ้นอย่างเป็นรูปธรรมและตรงตามความต้องการของชุมชน

เนื่องจากบ้านหนองขาวเป็นชุมชนโบราณจึงประกอบด้วยหลายสิ่งหลายอย่างที่น่าสนใจยิ่ง อาทิ ประเพณีวัฒนธรรมที่บ้านอื่นๆ ไม่มี ชนชาติต่างๆ ที่กลืนรวมเป็นประชาชนบ้านหนองขาว ดินแดนที่เคยเป็นสมรภูมิของสงครามหลายสมัย อาหารการกินที่ต่างจากที่อื่น อาชีพเก่าแก่ ความเชื่อที่ยังพิสูจน์ไม่ได้ โบราณสถานโบราณวัตถุที่น่าภาคภูมิใจ

เดิมอาคารพิพิธภัณฑ์เป็นอาคารเรียนสร้างเมื่อปี พ.ศ. ๒๔๗๙ โดยหลวงพ่อพยอม ต้นปี พ.ศ. ๒๕๔๑ ... ในตำบลหนองขาว อำเภอท่าม่วง จังหวัดกาญจนบุรี กำลังมีเรื่องราวที่ชาวหนองขาวทุกคนสนใจ นั่นคือจะจัดการอย่างไรกับอาคารเรียนเก่าสองชั้นที่สร้างขึ้นราว พ.ศ. ๒๔๗๙ ฝ่ายหนึ่งเห็นว่าควรทุบทิ้ง