คุณปู่ศรีราชา สิ่งศักดิ์สิทธิ์อันเป็นที่นับถือของชุมชนทั้งที่บ้านยี่สารและชุมชนในละแวกใกล้เคียง อีกทั้งความเชื่อเกี่ยวกับคุณปู่ศรีราชายังผูกพันเกี่ยวกับตำนานที่เล่าถึงประวัติความเป็นมาของชุมชนบ้านยี่สาร

ความเชื่อเกี่ยวกับ พ่อปู่ศรีราชา หรือที่ชาวบ้านยี่สารเรียกกันว่า คุณปู่ เป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำชุมชน มีผลต่อการยึดเหนี่ยวจิตใจของผู้คนได้มากพอๆกับความเชื่อมั่นทางพุทธศาสนา

พ่อปู่ศรีราชา คือ ผู้ที่คอยปกป้องคุ้มครองหมู่บ้านให้แคล้วคลาดจากภัยอันตรายต่างๆ ยี่สารเคยเป็นแหล่งหลบซ่อนของพวกชุมโจรดังๆหลายก๊ก ชาวบ้านจะไปบนบานให้พ่อปู่ช่วยเหลือเมื่อได้ข่าวว่าจะมีโจรมาปล้นหมู่บ้าน ทำให้รอดจากการถูกปล้นทุกครั้ง หรือบนบานเมื่อเดินทางออกไปนอกชุมชน การออกไปทำมาหากินต่างถิ่น ช่วยระงับความขัดแย้งเมื่อต้องมีการสาบานในกรณีพิพาท การเสี่ยงทาย หรือการจัดงานมงคลต่าง ๆ ต้องจุดธูปบอกพ่อปู่กันเสมอ เมื่อกิจการสำเร็จก็จะจุดประทัดเป็นการบอกกล่าว

เชื่อกันว่าพ่อปู่ศรีราชาเป็นคนจีน เมื่อจะติดต่อสื่อสารกับพ่อปู่ต้องพูดผ่านคนกลาง ซึ่งเป็นชาวจีนโพ้นทะเลที่พูดภาษาจีนได้ เป็นผู้ทำพิธีกรรมต่างๆ แต่ปัจจุบันยกเลิกไปแล้ว เนื่องจากไม่มีคนจีนที่สามารถทำพิธีกรรมดังกล่าวได้อีกต่อไป  ได้เปลี่ยนแปลงศาลเดิมซึ่งตั้งอยู่บริเวณอู่ตะเภาลักษณะเป็นศาลไม้ยกพื้น ย้ายมาสร้างไว้ริมคลองยี่สารด้านหน้าวัด และสร้างศาลใหม่ในปัจจุบันที่อยู่ใกล้สถานีอนามัย

ประเพณีประจำปีของชาวยี่สารคือการเวียนเทียนรอบศาลคุณปู่ในวันสุดท้ายของเทศกาลสงกรานต์สำรับที่ทุกบ้านจัดเตรียมใส่ถาดมาจากบ้านในงานประกอบด้วยข้าวสุกใช้ข้าวปากหม้อมีไข่ต้มวางข้างบนรวมทั้งมีมะพร้ามอ่อน  ขนมเล็บมือหรือขนมคันหลาว  ขนมต้มแดงต้มขาว น้ำเปล่า กล้วยน้ำว้า ธูปเทียน

พ่อปู่ศรีราชาเปลี่ยนแปลงอย่างชัดเจนเมื่อมีการบวชพ่อปู่เป็นพระ รูปแบบจากการนับถือไม้เจว็ด ซึ่งทำจากไม้ตะเคียนและถือเป็นสัญลักษณ์ตัวแทนพ่อปู่กลายเป็นพระพุทธรูป มีการทำพระเครื่องเป็นเหรียญพ่อปู่ ซึ่งชาวบ้านนิยมห้อยคอกันมาก

ไม้เจว็ด แทนสัญลักษณ์แทนคุณปู่ศรีราชา ก่อนที่จะมีการบวชแปลงคุณปู่ศรีราชาเป็นพระพุทธรูป

แต่อย่างไรก็ตาม ไม้เจว็ดนี้ก็ยังคงเป็นที่นับถือของผู้คนในชุมชนจนปัจจุบัน

งานประจำปีซึ่งจัดขึ้นกลางเดือนอ้ายหรือเดือนธันวาคมของทุกปี เป็นงานที่มีคนเข้ามาเที่ยวและไหว้ปิดทองพ่อปู่ศรีราชาจากชุมชนใกล้เคียงและผู้เคยได้ยินกิตติศัพท์ ชาวบ้านจะหยุดงานเพื่อช่วยเทศกาลนี้อย่างพร้อมเพรียง ช่วงก่อนสงกรานต์จะมีการประกอบพิธีกรรมไหว้พ่อปู่ที่หน้าศาล ชาวบ้านจะเตรียมข้าวของสำหรับเซ่นไหว้ โดยคนยี่สารเกือบทุกคนจะไปร่วมในพิธีกันไม่ได้ขาด