ชุมชนวัดเทพธิดาราม

ชุมชนวัดเทพธิดาราม...ชุมชนเก่าที่มีอายุกว่าร้อยปี บริเวณสุดกำแพงวัดเทพธิดารามมองเห็นบ้านไม้เก่าแก่ริมคลองที่เราจะรับรู้กันแต่ในเรื่องของการร่อนทองจนถึงหลอมฝุ่นผงทอง

คุณอังศนา สมชาติ อายุ ๖๐ ปี ลูกสาวบ้านตระกูลสมชาติเล่าให้ฟังว่าบ้านหลังนี้เป็นบ้านหลังแรกๆ ที่เข้ามาอยู่ในชุมชนแห่งนี้ ครอบครัวย่ายายและพ่อมาจากสุพรรณย้ายมาเช่าห้องอยู่แถวตลาดสำราญราษฎร์ ต่อมาเมื่อทางวัดให้เช่าที่ดินจึงมาปลูกบ้านหลังนี้เป็นหลังแรกๆ และก็เริ่มอาชีพการหลอมทองสืบต่อกันเรื่อยมา กลุ่มบ้านในชุมชนวัดเทพธิดารามทางด้านฝั่งริมคลองนี้จะหลอมทองกันเป็นส่วนมากทำกันยาวไปจนถึงบริเวณที่เป็นโรงเรียนปริยัติธรรมในปัจจุบัน แต่สมัยนี้แทบจะไม่ได้หลอมกันแล้วถึงจะมีก็น้อยมากเพราะทางกรุงเทพมหานครห้ามทำการเผาเพราะส่งกลิ่นเหม็นรบกวนก็เลิกทำกัน ลูกหลานจึงเริ่มแยกย้ายกันออกไปทำมาหากินที่อื่น

ในอดีตที่บ้านจะหลอมทองเหลืองแท่งเป็นส่วนมาก บ้านแถบนี้ก็จะเป็นลูกศิษย์ของพ่อทั้งนั้น เมื่อหลอมแล้วก็จะนำไปส่งโรงงานและร้านพระอีกที โดยรับซื้อเศษทองและของเก่าเราซื้อทุกอย่าง ทอง ทองเหลือง อลูมิเนียม และกระดาษแผ่นทองเปลวที่ปิดทองพระรับซื้อเยอะมากเราก็จะเอามาเคาะเศษทองออกแล้วนำมาหลอม แต่ที่เป็นหลักคือทองเหลือง ที่บ้านจะซื้อขี้เตามาจากโรงหล่อพระเขาจะเหลือเศษขี้เตามาพอหลอมเป็นแท่งเสร็จเราก็เอากลับไปส่ง แต่ส่วนมากโรงหล่อพระหลายโรงก็จะเข้ามาซื้อที่นี่ ถ้าต่างจังหวัดก็ส่งแถวจังหวัดราชบุรี ซึ่งที่ราชบุรีส่วนมากจะหลอมพวกกวางนกยูงไม่ใช่พระ

งานหลอมทองเหลืองเป็นงานที่หนัก ก็จะมีลูกน้องช่วยกันทำเป็นผู้ชายทั้งนั้น ผู้หญิงก็จะเพียงแค่ช่วยกวาดเศษทองเหลืองกันเพราะเวลาที่เราซื้อทองเหลืองมาต้องเอามาล้างขี้เหล็กออกแล้วนำมาตาก เผา แล้วจึงเอามาหลอมซึ่งมีกรรมวิธีเยอะพอสมควร ทำกันมาจนรุ่นพ่อและพี่ชายเสียชีวิตลงจึงเลิกทำ

ในอดีตเป็นสะพานไม้ข้ามคลองไปชุมชนวัดราชนัดดา

คุณอังศนาบอกว่าบ้านนี้อยู่ที่นี่กันมานับอายุแล้วก็ร้อยกว่าปี ความสัมพันธ์ทั้งชุมชนกับวัดเทพธิดารามก็ช่วยเหลือเกื้อกูลกันมาตลอดรวมถึงชุมชนวัดราชนัดดาและชุมชนตรอกศิลป์ตึกดินสามชุมชนนี้มีความแน่นแฟ้นกันเป็นอย่างดี จนเริ่มมีนโยบายการไล่รื้อเริ่มเข้ามาท่านเจ้าอาวาสวัดเทพธิดารามก็กล่าวว่า “มาไล่กันแล้ววัดจะอยู่ได้อย่างไร ถ้าวัดไม่มีชุมชนไม่มีชาวบ้าน มันต้องพึ่งพากัน” ตรงนี้ถ้าวัดไม่เซนต์ยินยอมก็คงทำอะไรไม่ได้สัญญาเช่าที่ดินก็ยังเป็นปีต่อปีคงเดิม

โรงเรียนปริยัติธรรม บริเวณนี้แต่ก่อนเคยเป็นค่ายฝึกซ้อมมวย

บริเวณสุดชุมชนตรงฝั่งริมคลองปัจจุบันเราจะเห็นเป็นโรงเรียนปริยัติธรรม แต่ก่อนเด็กทั้งสามชุมชนจะมาเที่ยววิ่งเล่นกันโดยมีสะพานไม้เล็กๆ ข้ามคลองเป็นตัวเชื่อมความสัมพันธ์ระหว่างชุมชน พื้นที่ตรงนี้อดีตเป็นค่ายฝึกซ้อมมวย(ค่ายอาจารย์เปลี่ยน สมชาติ) ซึ่งอาจารย์เปลี่ยน สมชาติ ก็คือคุณพ่อของคุณอังศนา ที่นอกจากทำอาชีพการหลอมทองแล้วยังเป็นครูผู้สอนมวยไทยที่ชุมชนวัดเทพธิดารามแห่งนี้ นักมวยจะมาซ้อมมวยที่นี่และดูเชิงมวยกันเป็นส่วนมากอาจารย์เปลี่ยน(คุณพ่อ)ก็จะช่วยดูแล้วแก้ช่วยแก้ไขเชิงมวยกันไป

ตำรามวยไทย โดยยศ เรืองสา(ค่ายอาจารย์เปลี่ยน  สมชาติ)

ตำรามวยไทย โดยยศ  เรืองสา(ค่ายอาจารย์เปลี่ยน  สมชาติ)

ค่ายมวยอาจารย์เปลี่ยน สมชาติ ที่ชุมชนวัดเทพธิดารามแห่งนี้ยังสร้างลูกศิษย์อย่างพุฒ ล้อเหล็ก นักมวยไทยระดับแถวหน้าแชมป์สนามมวยเวทีลุมพินีและราชดำเนิน และ “ครูเฒ่า” หรือชนะ ทรัพย์แก้ว ซึ่งต่อมาครูเฒ่าเป็นโปรโมเตอร์และปรมาจารย์มวยชื่อดังหมายเลขหนึ่งของวงการมวยเมืองไทยเมื่อยุค ๔๐-๕๐ ปีที่ผ่านมา ครูเฒ่าเป็นผู้ปลุกปั้นเวนิส บขส. และเขาทราย แกแล็กซี่ และยังมีความสามารถในการฝึกสอนมวยสากลอย่างยอดเยี่ยมเป็นปูชนียบุคคลของการมวยที่มีคนให้ความเคารพและศรัทธาจำนวนมาก

ส่วนหนึ่งจากการสัมภาษณ์ : คุณอังศนา สมชาติ ชุมชนวัดเทพธิดาราม #พระนคร ๑๐๑ ครั้งที่ ๓

ที่มา : เพจ facebook มูลนิธิเล็ก-ประไพ  วิริยะพันธุ์ / พระนคร ๑๐๑