“ดนตรีแข่งกันได้และสนุกด้วย ...คนกรุงเทพฯ ไม่ใช่เพียงเป็นผู้ที่ชมมหรสพกันเพียงอย่างเดียว แต่คนกรุงเทพฯ คือผู้ที่เล่นมหรสพด้วย”  คุณพจนา ดุริยพันธุ์ ทายาทครูเหนี่ยว ดุริยพันธุ์ แห่งบ้านดนตรีย่านบางลำพู (มูลนิธิดุริยประณีต)

เมืองนี้ถ้ามองจากลักษณะภูมิประเทศเป็นเมืองชายทะเล เป็นเมืองที่ไม่มีภูเขาและเป็นเมืองที่เกิดตามลำน้ำลำคลอง การคมนาคมและการตั้งถิ่นฐานสัมพันธ์กับลำน้ำไม่มีถนน ทีนี้จะดูความเป็นเมืองนครปฐมต้องดูที่ลำน้ำ มันมีลำน้ำใหญ่อยู่ 2 ลำน้ำ ...

สระแก้ว นอกจากเป็นสระน้ำแล้ว ยังเป็นแหล่งตัดหินด้วย เพราะมันอ่อน ตัดหินไปสร้างบ้านสร้างศาสนสถาน พบตามที่ต่างๆก็สร้างด้วยศิลาแลงทั้งนั้น แต่ตัวสระแก้วก็เป็นสระศักดิ์สิทธิ์ มันถึงได้มีขอบ มันมีอาคารและมีสระน้ำอยู่แถวนี้เยอะ สระน้ำบางแห่งชะลอน้ำก่อนที่จะเข้าไปในตัวเมือง มันมีทั้งน้ำซับและน้ำที่กักเก็บไว้อยู่บนผิวดิน...

จามโพนาคาเป็นจามจากภาคกลางซึ่งถือว่าเป็นจามหลวง เป็นจามสายดั้งเดิมที่สืบเนื่องมาตั้งแต่สมัยอาณาจักรจามปา  (ในขณะที่คนจามที่อาศัยแถบสามเหลี่ยมปากน้ำโขงถือว่าเป็นจามสายใหม่) จามภาคกลางเหล่านี้นับถือศาสนาพราหมณ์-ฮินดู หรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า “จามบ่าลามน” ซึ่งจะทอผ้าและทำเครื่องปั้นดินเผา

การแสดงละครชาตรีในปัจจุบันอยู่ในสถานะที่ถูกอนุรักษ์ไว้เป็นเพียงการแสดงเพื่อรักษาขนบประเพณีทางวัฒนธรรม หาได้สัมพันธ์กับวิถีชีวิตของคนรุ่นใหม่ในปัจจุบันหากแต่เป็นการแสดงของผู้ที่สนใจเฉพาะทาง...